Παρασκευή 24 Φεβρουαρίου 2012

Δεν είσαι ακόμα νεκρός, δεν είσαι ακόμα μόνος

Δεν είσαι ακόμα νεκρός, δεν είσαι ακόμα μόνος,
όσο με τη ζητιάνα-αγαπημένη
χαίρεσαι τις μεγάλες πεδιάδες,
την ομίχλη, την παγωνιά, τη χιονοθύελλα.


Στην πολυτελή φτώχεια, στην κραταιά πενία,
ζήσε ήρεμος και χαρούμενος.
Ευλογημένες είναι οι μέρες εκείνες και οι νύχτες,
και η γλυκόφωνη εργασία αναμάρτητη.

Αξιολύπητος είναι εκείνος που, σαν τη σκιά του,
τον φοβερίζει ένα αλύχτισμα και τον θερίζει ο άνεμος,
και φτωχός αυτός που μισοπεθαμένος
ζητιανεύει στη σκιά.

Βορόνιεζ, 15-16 Ιανουαρίου 1937

Το παραπάνω ποίημα είναι γραμμένο απ’ τον Όσιπ Μαντελστάμ (1891-1938), έναν απ’ τους μεγαλύτερους ποιητές του 20ού αιώνα. Γράφτηκε λίγο προτού συλληφθεί για δεύτερη φορά, ως εχθρός του λαού. Λίγο αργότερα εξορίστηκε σε στρατόπεδο εργασίας στην Άπω Ανατολή, όπου και πέθανε, εξαντλημένος και ψυχικά άρρωστος, στις αρχές του επόμενου έτους.

6 σχόλια:

  1. "Η ποίηση είναι εξουσία, και εφόσον σκοτώνουν για χάρη της, τη φοβούνται" έλεγε ο Όσιπ. Πολύ καλό μπράβο!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. bravo sinexiste tin antikommounistiki propaganda tsutsekia tou mnimoniou

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Αγαπητέ ανώνυμε.

      Ως ένας από τους administrators αυτού εδώ του blog, θα σου πω κάποια πράγματα τα οποία αφορούν όλα τα μέλη αυτής της ιντερνετικής παρέας. Καταρχάς μην γνωρίζοντας ποιος είσαι δεν μπορώ να ξέρω ούτε το κοινωνικό υπόβαθρό σου ούτε την ψυχική κατάσταση στην οποία είχες περιέλθει την ώρα που συνέτασσες αυτό το σχόλιο. Αυτό που μπορώ να σου εγγυηθώ όμως -και αν θες το πιστεύεις- είναι ότι σε καμία περίπτωση δεν έχουμε σκοπό να περάσουμε αντικομουνιστικά μηνύματα (άλλωστε είναι σαφές ότι κρίθηκε εκ του αποτελέσματος ο κομμουνισμός από την ίδια την ιστορία του ανθρώπου). Όσο για το «τσουτσέκια του μνημονίου» το αντιπαρέρχομαι μιας και μόνο ένας πνευματικά αδύναμος άνθρωπος θα μπορούσε να βρει το στο blog μας φιλομνημονιακές απόψεις. Το υπόβαθρο όλων των παιδιών που γράφουν και διαβάζουν αυτό εδώ το εγχείρημα είναι πέραν τούτου. Ο καθένας έχει την κρίση του και σε καμία περίπτωση δεν επιθυμούμε να ποδηγετήσουμε κανέναν. Αλλοίμονο αν τρέφαμε ψευδαισθήσεις ότι θα μπορούσαμε να επηρεάσουμε αντιλήψεις, σκεπτικές και ιδεολογίες. Ο καθένας σφυρηλατείται, μορφώνεται και παιδεύεται από την ίδια τη ζωή, από τις εμπειρίες του, από την διάδρασή του με τους άλλους ανθρώπους.
      Κλείνοντας, μιας και έθιξες ανθρώπους οι οποίοι ουδεμία σχέση έχουν με πολιτικές απάνθρωπες που δεν τους ενδιαφέρει καν το υποκείμενο στο οποίο στηρίχτηκαν δηλαδή ο άνθρωπος, για να μην υποπέσεις σε ένα ατέρμονο «κυνήγι μαγισσών» με τα μέλη του blog σου συστήνω να κάνεις μία διαδικτυακή βόλτα, να δεις τι πραγματικά σημαίνει το blogging που θέλει να περάσει, να αλλοιώσει, να ποδοπατήσει αντιλήψεις και ιδεολογίες -είτε πολιτικές είτε το κυριότερο κοινωνικές- και είμαι σίγουρος ότι την επόμενη φορά που θα σε φέρει ο δρόμος στο blog μας θα έχεις άλλη ματιά για το τι ακριβώς κάνουμε μέσα σε αυτό τον χώρο και τι πραγματικά επιθυμούμε να περάσουμε στον κόσμο.

      Φιλικά
      Β.Χ

      Διαγραφή
    2. O Όσιπ Μαντελστάμ πέθανε σε στρατόπεδο συγκέντρωσης λίγα χρόνια μετά την δημοσιοποίηση ενός σατιρικού ποιήματος κατά του Στάλιν. Δεν το γνώριζα, το έψαξα και το έμαθα. Ίσως γι αυτό ο φίλος κρίνει το ποίημα ως αντικομμουνιστικό.
      Αλίμονο όμως αν κριθεί ως αντικομμουνιστικό ολόκληρο το έργο του ποιητή από αυτό το γεγονός.
      Και επίσης αλίμονο αν κριθεί ολόκληρος ο κομμουνισμός από τα έργα του Στάλιν.

      Διαγραφή
  3. Φίλε Ανώνυμε,
    Επειδή οι Anonymous δρουν πίσω από την ανωνυμία τους με επιτυχία δεν σημαίνει πως μπορεί να το καταφέρει ο καθένας. Αν έχεις ασχοληθεί καθόλου με το blog, ίσως έχεις καταλάβει πως σε καμία περίπτωση δεν προσπαθεί να "περάσει" κάποια συγκεκριμένη ιδεολογία. Απλά οι χρήστες επιλέγουν κατά καιρούς κάποιο θέμα που τους ενδιαφέρει και γράφουν κάτι σχετικά με αυτό.
    Προσπάθησε να καταλάβεις τι λέει το ποίημα, που μόνο αντικομμουνιστικό δεν είναι μεταξύ μας, και μην το κρίνεις με μοναδικό γνώμονα την ιδεολογία σου.
    (Το ποίημα σε καμία περίπτωση δεν εννοεί να σταματήσεις να παλεύεις για κάτι καλύτερο και να δεχτείς άπραγος την τωρινή κατάσταση. Εννοεί απλά πως οφείλεις να βρίσκεις χαρά και μέσα στα λίγα και να ζεις με θάρρος)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Β.Χ και Orfan οι απαντήσεις σας είναι πολύ ωραίες και με καλύπτουν πλήρως, αν και λίγο "υπερβολικές" αφού το σχόλιο του ανώνυμου είναι προφανώς τρολλιά.

    Θα ήθελα να εμμείνω λίγο στο πρώτο σχόλιο του φίλου Orfan (Feb 27),το οποίο αποτυπώνει το σκεπτικό του blog. Ότι δηλαδή μιλάμε για μία προσπάθεια κοινωνικού προβληματισμού και ελεύθερου διαλόγου στην οποία μπορεί να συμμετάσχει ο καθένας. Επίσης πιστεύω ότι ο φίλος απέδωσε σωστά το νόημα του ποιήματος, ο άνθρωπος ανεξάρτητα από το επίπεδο διαβίωσης πρέπει να ζει χαρούμενος και μακριά από τη μιζέρια και το άγχος, αλλιώς η ζωή του θα είναι "λίγη".

    ΑπάντησηΔιαγραφή